موضوع حقوق روستائیان یکی از مباحث مورد توجه در حوزه ی حقوق است . انتشار منشور حقوق شهروندی همه ی گروههای های مختلف جامعه را مخاطب خود قرار داده است وموضوع حقوق روستائیان هم به عنوان گروه پردغدغه در جامعه مطرح می شود.
کارگروه حقوق روستائیان در مدرسه تابستانی حقوق شهروندی از جمله عناوینی بود که بازخوردهای قابل توجهی را برای دانشجویان ایجاد کرد. در این رابطه گفتگویی با صمدالله فیروزی عضو هئیت مدیره صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر پیرامون حقوق روستائیان وتامین اجتماعی داشتیم که در ادامه می خوانید:
به نظر شما مفاد منشور حقوق شهروندی تا چه حد قادر به تأمین جنبه های اصلی حقوق رفاهی بوده است؟
آن چیزی که در بحث حقوق شهروندی در حال طرح شدن است، برای شکل گیری و استقرار خود نیازمند زمان است و در بدو شکل گیری آن نباید انتظار زیادی ذاشت..ولی در هر حال در موضوعی مثل حقوق شهروندی تمامی جوامع تحت شمول آن باید نسبت به مسائل مبتلا به این حوزه توجه کرده و اقدام کنند.
شما با موضوع حق کار و تامین اجتماعی روستائیان به عنوان مدرس در این مدرسه تابستانی به ارائه مطلب پرداختید. وضعیت تامین اجتماعی روستائیان در استانهای مختلف چگونه است و کدام مناطق محروم تر از بقیه قلمداد می شوند؟
براساس زمانی که بحث پوشش بیمه اجتماعی روستائیان و کشاورزان و عشایر مطرح شده است.(از سال83بحث بیمه شکل گرفته و از سال84جنبه ی عملی پیدا کرده)، بنظر من یکی از مصادیق بارز اصل20قانون اساسی با شکل گیری صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان و روستائیان و عشایر تحقق پیدا کرد و با حمایت خوب دولت جاری و ساری شد. تأمین اجتماعی در گرایش استانها و یا اقبال عمومی شهروندان در یک جغرافیای خاص می تواند متاثر از رفتارهای خاص یا باورهای محیطی و قومی باشد و ما در حال آسیب شناسی و شناسایی این عوامل هستیم تا با رفع یا حل این موارد در اذهان عمومی جامعه این باور را ایجاد کنیم که از این موقعیت خوبی که نظام مهیا کرده بهره مند شوند.
برنامه آتی دولت برای حل مشکل بیکاری در روستاها چیست و آیا کارگران روستایی از حق بیمه برخوردارند؟
در جغرافیای روستا دو گروه افراد را داریم. گروهی که ساکن روستا هستند و به فعالیت های خویش فرمایی مشغولند که صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان،روستائیان وعشایران به شرط سکونت این افراد را بیمه می کند و به شغل آنها کاری ندارد.یکی از اهداف غایی این صندوق و حمایت آن نگهداشت روستایی در جغرافیای روستاست.ولی در محیط روستا چند نوع فعالیت دیگر هم اتفاق می افتد این فعالیتها می تواند مشمول مقررات دیگری باشند مثلا ممکن است در محیط روستایی کارگاه مشمول قانون کار وجود داشته باشد( مثل دامداری یامرغداری).در اینجا روستایی ساکن روستاست ولی در آن کارگاه در حال کار بوده و تحت پوشش تامین اجتماعی قرار می گیرد.گروه دیگری هم هستند که به دلیل شغلشان باز مورد حمایت دولت قرار گرفتند. مثلا صنعتگران صنایع دستی. بخش اعظمی از زنان و مردان روستا در حوزه های صنایع دستی از جمله بافندگی قالی کار می کنند واینها هم مورد حمایت تامین اجتماعی دولت قرار گرفتند. در حقیقت پوشش بیمه اجتماعی برای آحاد مختلف جمعیت روستایی به اشکال مختلف وجود دارد.ولی اینکه چرا عمومیت پیدا نکرده باید آسیب شناسی شود.
اگر کارگاههای کوچک به سبک مدرسه تابستانی مثل آموزش حقوق شهروندی در روستا برگزار شود آیا مطالبه گری روستانشینان تاثیری درتأمین حقوقشان دارد؟
بدیهی است هر انسانی متاثر از نیازهایش یکسری اقدامات را انجام دهد.مهمترین نیاز تشخیص و پیدا کردن راه حل است اگر ما بتوانیم در جوامع بحث روز مبادا را در نظر داشته باشیم وبه تامین اجتماعی گرایش پیدا کنیم و روستائیان را ترغیب به تامین اجتماعی کنیم امری مفیدانجام داده ایم.